do Dwkz -Pytanie o kult boga Tota, Flinsa, Vlinsa. Wiadomość o nim znajduje się w „Geogr. Magazin”, Lipsk 1784, Zeszyt 8. Art. „Nachrichten über Flynsberg”.
Od: Adam Fularz <adam na s..wieczorna.pl>
Data: niedziela, 27 marca 2022
Temat: Pytanie o kult boga Tota, Flinsa, Vlinsa w miejscowości.Wiadomość o nim znajduje się w „Geogr. Magazin", Lipsk 1784, Zeszyt 8. Art. „Nachrichten über Flynsberg".
Do: Dwkz
W poszukiwaniu złotego posągu boga Flinsa
Biały Flins/Izerskie Garby to góra, na której ukryto wg legend złoty posąg pogańskiego bóstwa, Flinsa, "jakoby w grocie na jej północnym stoku", jak donosi autor lokalnych opisów tych okolic. Po II wojnie światowej wzniesienie miało nazwę: Biały Lwiniec niem. Weisse Flins, wiążącą się z legendą o słowiańskim bożku. W przeszłości wzniesienie nosiło nazwę: Weisser Steinrücken, Weisse Flins, Bily Flins, Bile Garby, Biały Lwiniec, Biały Kamień.
Flins (Flynz, Lwińc)
Nie wiadomo czy poprawnie opisane bóstwo słowiańskie, po raz pierwszy wzmiankowane w "Kronice Saskiej" (Cronecken der Sassen) brunszwickiego urzędnika i pisarza Konrada Bothego, z 1492 roku. Brakuje świadectw autentyczności jego kultu.
Według podania jego złoty posąg miał stać na górze nieopodal Świeradowa-Zdroju, koło Budziszyna oraz w Iławie koło Szprotawy. Opisywany jako trup w płaszczu, z długą brodą, w jednej ręce trzymający pęcherz lub róg albo też pochodnię, zaś drugą podtrzymujący stojącego lwa. Legenda o Świeradowie-Zdroju wspomina zaś samego lwa.
Stanisław Staszic opisując Góry Izerskie zamieścił o Flinsie następującą informację: Welikońskie góry pierworodne leżą w Xięstwie Jaworskiem, mil 10 wzdłuż, a około 6 mają wszerz. Tu są najdawniejsze osady Serbów, i Wendenczyków, narodów Sławiańskich. Skład tych gór jest granit i gnejs jednolity, w jednym i drugim kwarc przemaga. Szczególnie w górze Flins. Nazwisko jej od bożka śmierci u Serbów i Wendenczyków, który tu z dawnych podań miał mieć kościół.
Flins, cc wikipedia
W 1819 r. autor niemieckojęzyczny, pan F. Kruse opublikował był swoje dzieło „Budorgis oder etwas über das alte Schlesien vor Einführung der christlichen Religion besonders zu den Zeiten der Römer nach gefundenen Alterthümern und der Probstei Gorkau".
W dziele tym autor opisuje odkryte pozostałości po przedchrześcijańskich wierzeniach na Śląsku, znajdują się tu krótkie wzmianki o okolicach ruderyjnych, a mianowicie o: Świeradowie – Zdroju, Kamieniu i kulcie Białego Flinsa...Jest to chyba jedno z najstarszych zachowanych, archeologicznych źródeł pisanych.
(...)
„...Flinsberg [Świeradów – Zdrój], 4 mile na południowy zachód od Löwenberga [Lwówka Śląskiego], pomiędzy podnóżem Hasenhöhe [?] na lewo i Haunerich [?] na prawo od Kwisy, w wejściu do pięknej doliny, którą stanowi Iserkamm [Wysoki Grzbiet] i Haunerich, Langeberg [Dłużec] i Kemnitzkamm [Grzbiet Kamienicki], do białego Flinsa, gdzie wypływa Kwisa z 9 źródeł [jej źródła to Widły I, II i III]. Tu został odkryty wielki grobowiec otoczony kamieniami. Wiadomość o nim znajduje się w „Geogr. Magazin", Lipsk 1784, Zeszyt 8. Art. „Nachrichten über Flynsberg". Gdy doświadczałem pobytu u wód we Flinsbergu, przybywałem tam u obecnego posiadacza ziemskiego o nazwisku Schwedler. Nie słyszał on o żadnych wykopaliskach. Ale zgodnie ze swoim osobliwym marzeniem o skarbie, wydobył on spod kamienia garnek, gdyokazał się być pusty, wyrzucił go w pobliżu do Kwisy. Do tego miejsca należy Stein (Steinau)..."
Ciąg dalszy nastąpi.
wg http://kronikidomowe.blogspot.
"...Lubań (Lauban) w Górnych Łużycach. Część Dolnego Śląska, w której miasto Lubań się wznosi, stanowią Górne Łużyce. Nazwa miasta wskazuje, że Słowianom zawdzięcza swe powstanie, bo gdyby Niemcy byli je pobudowali, to by nie omieszkali dać mu miana niemieckiego.O ile skąpe szczegóły z oddalonej przeszłości do nas doszły Lubań należał pierwotnie do Czech [...]Wiara chrześcijańska dopiero w XII w. tutaj zajaśniała.W czasie pogaństwa czczono tu między innymi bogami Radegasta. Bożka tego wyobrażano przybranego w długi czerwony płaszcz; w prawej ręce miał laskę i przez lewe ramię przewieszonego lwa. Świątynię swą miał w miejscu o milę oddalonym od dzisiejszego zakładu kąpielowego Flinsberga, gdzie napotykamy jeszcze ślady dawniejszych ołtarzy pogańskich. Radegast miał w tych stronach także pod nazwą Flinca [Flinsa] odbierać cześć bałwochwalczą [...]Tygodnik Ilustrowany, 1884 nr 102"
„...Tutaj też należy wieś Kamień (Steinau bei Wiel.), około mili na północ, lekko na wschód od zwanej Todtenstein, wysokiej, białej kwarcowej skały. Niegdyś miał tu być czczony Tod, Toth lub Flins. Nie doświadczyłem tego przy starożytnych naczyniach wydobytych podczas wykopalisk w jego pobliżu [tj. w pobliżu Todtenstein – przyp. moje]*. Do tego miejsca przynależy jeszcze Wiesse Flins, góra na końcu doliny Kwisy, gdzie również był czczony Flins. Według słów mieszkańców, wśród kwarcowych skał znajdował się jego zamek wypełniony skarbami. Jednakże tylko raz dane było jednemu z mieszkańców Flinsberga odkryć kamienną furtę , po której nie ma już śladu.O kulcie Flinsa, od którego pochodzi nazwa, i jego wytępieniu przez papieskiego ojcobójcę Henryka V 1106 oraz Lothara II ** vergl. [porównaj?-przyp.moje] w Łużyckich Osobliwościach Grossera II. Th. p. 4,5, szczególnie uwagi 5.8.9. Potrójny wizerunek, co do którego nie ma całkowitej pewności, można znaleźć ib. p.1. u Manliusa, annall. Budiss. i wykutego w kamieniu przedstawienia w Görlitz. Łużyckie Roczniki umiejscawiają Flinsa nad Kwisą na Górze Flinsa. Wg Grossera, p.5 został opisany kamień z jego wizerunkiem, który stał koło Budziszyna, w kierunku Oehna, nad Szprewą, a zatonął w rzece"
wg http://kronikidomowe.blogspot.
opr. A. F. na podst. Wikipedii.
- Felix Matuszkiewicz "Geschichte der Stadt Sprottau", 1908
- Stanisław Staszic "O ziemiorództwie Karpatów i innych gór i równin Polski", 1815 (Drukarnia Rządowa w Warszawie)
- Konrad Reiss "Der Flynz – Ein sagenumwobener Findling zwischen Zörbig, Zehmitz und Löberitz", 2002
- Rapmund "Chronik der Stadt Zörbig", 1849
- Johann Gottlob Worbs "Geschichte der Herrschaften Sorau und Triebel", Sorau 1826
- Waldemar Bena "Dzieje Puszczy Zgorzelecko-Osiecznickiej", 2001 (ISBN 83-87320-88-9)
- Towarzystwo Bory Dolnośląskie "Boski Flins na Dolnym Śląsku, Łużycach i w Saksonii", 2004
- Andrzej Zieliński, Miasta dolnośląskie na dawnej rycinie, Wydawnictwo Dolnośląskiego Towarzystwa Społeczno - Kulturalnego Silesia, Wrocław 2002, s.52
--
-------
Merkuriusz Polski
Polish News Agency polishnews.pl
--
-------
Merkuriusz Polski
Polish News Agency polishnews.pl
Komentarze
Prześlij komentarz